Nai Zarhpi Sunday ni ahkhan, British billioniare, Pakistan mirum cem lakah ai telmi billionaire pa le a fapa kum 19, Titatic tilawng expert an timi tarpa le Titatic lawngrawk zohnak tuahtu mirum pa, le a kuttang rianṭuan a rum bak vemi pa cu Atlantic Rilipi chungah an tlau.
Titanic tilawngpi cu mirum timi pawl lawngte icit awkah England nih a rak siam i vawleicung tilawng ngan cem a rak si, an ti. A ropui tuk hringhran rua i a chungah khin nuamhnak phuntling zong an rak serpiak chih rua hna.
Mah cu ti lawngpi cu Liverpool hrawnghrang khin North America lei ah nuamhseih khualtlawnnak lam an rak zawh. 1912 kum ah a rak si i cu tilawngpi cu tikhal ai pah (ti ruangah) Atlantic rilipi chungah a rak pil.
Titanic muvi an chuahmi cu vawlei pumpi in hngalh a rak si. A tiru kho tuk i Laimi zong nih kan hngalh cio ve.
Rilipi chung i a rak pilmi Titanic lawngpi va tlawn le va bihzohnak a tuah khotu pumpak in hohmanh an um bal lo.
Mah cucu Stockton Rush an timi New York mirum billionaire pa nih Canada he an ramri Washington State ahkhin OceanGate ti in company a dirh i rilitang khualtlawnnak a tuah thawk.
Stockton Rush timi pa i a nupi cu NY chawlet mirum bak vemi fanu a si, ti si. A min Wendy Rush ti si i Isador and Ida Straus (1912 i Titanic a rak pil minung 1500 renglo an rak thih lio a liam vemi mirum nupa) a tuchin fanu a si an ti.
Cu NY mirum tak fanu i a pasal Stockton Rush timi cu mi sawhsawh si ve lo. A men lo taktak. An rum pinah ca zong a thiam. Hawi tuah khawh lo a tuahmi an tampi. Guinness World Record ah a min voi sarih hrawng cu a um an ti.
Titanic tilawng rawk va tlawn khawhnak a tuah khotu zong cu hohmanh an um bal rih lo, ti si. Cozah nih an tuah dah ti lo, private in a tuah khotu an um bal lo.
Mah cucu a tuah ngam. 2021 le 2022 ah Titanic tilawng rawkpi cu a sermi rili chung pil kho a lawng hmete Titan nih a rak bihzoh tlawn khawh bal. Mah caah a serchuahmi a Titan rili chung pil kho lawng hmete cu mah tein certified ai tuah kho ding dirhmun a si.
Tutan i Titanic lawngrawk va bih dingah mirum an van sawm hna tikah, minung pakhat ah US $ 250,000 bak an lak hna.
Titan sertu pa chimlo cun, minung 4 an si; an dihlak panga. An lakah cun Pakistan ram i mirum cem cazin lut billionaire Shahzada Dawood te pafa an itel.
Nai Sunday zanlei hrawng khan, rilipi chung pil dingin an rak ithawh cu si rua. Titan cu a hmete ti si. Pee 21 hrawnghrang te lawng khi a sau an ti. A chungah ekinn cu a um ve nain, duhnuam in ihnak tehna a um lo.
An khual lam an ithawh hnu sml 1 le minit 45 hrawng ahkhin, cu an Titan le rili cung lei in a controltu hna he pehtlaihnak an ngei kho ti lo.
Rilipi chung a pil ding an si caah, an lawng hmete chungah oxygen dawp awk khi sml 96 ca tiang in an ikalpi. Mah cucu Thursday ahkhin cun a dih lai ti si. Nitlaklei ca cun thaizing si men lai.
Pehtlaihnak an ngeih khawhmi aw thawng ningah cun, vampang an cum, khamhnak an kawl. Tikah, Titan an timi lawng hmete chungah khin zeidek a cim a tlumi um i si lai tiah an ruah.
A poi ngaimi pakhat bel. Rilipi tang a pil dingmi Titan nih a hmanmi computerized electronic system kan ti hnga maw khi, LogiTech luklak tuahmi a si tiah a zaimi an um.
Mirang tar pawl an ral a rak ṭha bak ti a lang.Tu tiang an ruak zong, an lawng zong an hmu rih hna lo. US Coast Guard lawng si lo, US Navy tiang nih khamh khawh dingin an zuam hna. Canada lei zong nih heh tiah an izuam ve.
Anmah kong hi tulio a laar ngaimi thawngpang si i Lai lenhloi cathai thiam ka unau pa nih “mah kong hna hi rak thai law, Kawlram dohthleng fazer pawl le mimolh pawl kha cu zai hnawh ti hna hlah” ti in a ka caak caah, tuzan lei kai manh khan ka von thai bia a si. Salai C Alexander