Soe Than Naing timi pa nih 2021 mi tampi au lio ah, “Nanmah pawl hi hawi hlei i ralkap uknak a hua khunmi nan lo. Hawihlei in nan tleek. Atu nan sining le dirhmun hin cun, T-shirt nan zuar te lai.
Thuhbur nan khawl lulh te hna lai. Anniversary nan tuah lai. Ram kip cozah sinah siifak bawmhnak nan hal te lai. ‘Upatnak kan in pek’ tbk tehna nanmah le nanmah nan ituah te lai. Nain, zei hmanh nan hluh hlei lai lo.”
“Ram le rammi mipi lam kan faak in kan tuar tuk men.” a rak ti.Ai dawh pah lo, mi harsa muisam le thluaktlii tuk leem lo a lawh caah zeite ah a rel lomi an rak tam.
Nain, a biaphuan vialte an tlin cuahmah lawng si lo, an dik dih. Zei ruangah ti ah cun, “Kawlram politics” muru a rak hngalh caah a si.
Cu pa cu ka uar ka ti lo mu. A caan liote ah biatak a rak phuan ngammi belte khi fak awktlak a si.
2023 thimnak cu August thla ah tuah a hau. MAH nih tukum August hi cu ai rak timh rereng kha. 2008 Phung an suaimi ning in a si.
A tuah kho lai maw? A tuah ngam lai maw? ti in bia a rak um ngai. A tuah lam cu a tuah khawh ko lai. Kawlram tuanbia ah 1950 hrawngah a rak um bal ti zongah ka rak thai bal.
Tuah khawhnak hmun ah a tuah lai i tuah khawh lonak hmun ah cun a tuah lai lo. MAH caah thimnak tuah khawh maw ṭha deuh? tuah khawh lo dah? tiah biahalnak nangmah tein ingeih hmanh.
A tuah khawh zong amah keel, a tuah khawh lo zong le anih caah cun poi lo. Nain, a tuah khawh le tuah khawh lo kongah mipi caah cun ai dang.
A tuah khawh ahcun, Democracy cozah an chuak lai; mipi thimmi ti in. Suu Ci tepawl kha thonginn in cu “an mipi thimmi an itimi cozah” nihcun an chuah te hna lai.
Ramkhel ruang thong tla tampi Amnesty an pek hna lai. Ramdang lei cozah nih kan ngiat lio hna tiah news cun an thanh lai nain, a chung cun an komh ngai cang hna lai. An business a kai chin lai tinak mu.
2023 thimnak MAH nih a tuah khawh lo ahcun.Anih (MAH) uknak cu 2008 Phunghram ning cun a dih, ti si. A dih tikah, a kuttang minung nih an chawng ngam lai maw, kan in chawng cang lai an ti ngam lai maw?
An ti lai lo. Anmah le anmah cungah titsa “loyal” an ngei tuk. Sahrawm eiṭi lawngte an si i rumnak zong ai cheubaumi lawngte an si. Anmah chungah i-alhniarnak zong chuak lai lo.
Rumnak phaisa a tomtom in a lut thluahmah cangmi a kuttang vialte nih, “Uknak na tlaih duh cun na duh chung in tlai. Kan in dirpi lai. Nangmah nawl” an ti lai.
2008 Phunghram a hrawh khawh. 2023 thimnak an tuah khawh lo i MAH nih uknak a tlaih khawh dingah cun 2008 Phunghram hrawh hau.
2008 Phunghram an hrawh sual ahcun, mah khakha tuante in ka rak thai tawn zungzalmi thil a si.
Phunghram thar khi aduh can in a suai ve te lai. A sam a par dih i a tilhmul vialte a raang lawngte an si dih hnu tiang Kawlram ka uk lai a ti zong ah, Ma-ae-lu nihcun an uk hna lai, Lairam zong ah… An cian taktak cang lai khi mu.
MAH hi a nem tiah an ti. Ram a uk kho lo tiah an ti. An palh tuk te lai. A chupchap pahmi Than Shwe nakin cun ai seihchiah bak in ka hmu.
Rome pennak ah a molh bik le zei huaha lo bik, nu dawk pa dawk maw si hnga, thluak tlamtlinglo mi ralchia an rak timi kha Caligula a rak si. A sual cem le huham nei cem a rak si khah.
Hlan deuhpi ahkhan, Salai BLM nih “Saruh Cuar Bel Politics” timi capar a rak thai i a ti kho dom. Kawlram mi vialte cu BLM a pi saruh cuarnak belpum te khan saruh cu cuar lengmang si te ko lai.
Uktu zong nih cu belte cun cuar, a dohtu vialte pawl zong nih cu bel thotho cun cuar. Si ko lo mei?
Mah caah dah kaw, Vakok cu fiim cang u… Awtaw nawlcawng luklak Langak tehna sin khin nan so ipawtter ti hlah u… Kan caan a phan te ko lai, ka ti tawnnak kha a si cu.
A caan lo i nan cawl leenmi hi cu, “balah ai piah duh ve sawh, a rumnak ai cua duh sawh, hawi hlei ram dawtu a si ti duh fa sopaw pawl” ti ding lam cun kan siang bak hna lo nain.
Information siloah “thawng dik” a thei kho lo, Kawl thlihamh, chamnaal ai lamh sualmi pawl ti lam cu nan hau pah te rua lai e, ka duale hna.
Nan ipekchanhnak vialte zaangram a va si bang in kan miphun zong zaangfak an um tuk hringhran. Salai C Alexander