Nihin ahkhan ka pupa nih “Laimi nih tutan dohthlennak hi zeitin kan tei khawh lai na hmuh ning?” tiah a ka hal. Tuzan ah thai khawh ka von izuam te lai ka hei ti.
“Kawlrawn i teinak an hmuh lawnglawng ah Lairam ah cun teinak hmuh khawh si lai” ti lam cu hopaoh kan ifiang dih ko lai dah. ဘောမ zong si lo, ဘောငုံ zong si lo, aak aak zong si lo Dr. Khup Sian Pau timi pa nihcun, a tanglei Kawlram pumpi i Martial Law an chuahnak hmunhma pawl khi a taar.
Cun, “Kawlram i a siifah biknak le a fim rih lomi pawl an tam biknak lawngah hriamnam in dohthlennak tuah hi a taang. Anmah le anmah karah cungcuan an icuh lai, bawi an icuh hna lai i…” a ti.
Cu sazapa thaimi kong cu ka thai hnikmi cu si lo. Kawlram ramkhel expert lakah a mak cem ah ka ruahmi David Isaac Steinberg thaimi le Burma Campaign UK le hriamnam kong expert an timi hna chimphuanmi kong tu in hrawmh kan duh hna.
Raap nihhin hriamnam meithal le zenkuan a phunphun sernak sehzung an ingeih tung ve. Magwe ramṭhen chung lawngah sehzung 20 hrawng cu a um lai, ti si. Thiamnak le thilri in a bawmtu hna lakah, US, Germany, Korea le Japan zong an itel. Russia le China lam cu chim hau lo.
Cu an sehzung pawl in hriamnam an chuah chap khawh ti lo dingah phihkhar khawh a hau. UK nih Kawl raap sinah vanlawng meiti zuarh ti lo dingin a au tikah, Western pawl nihcun an zuarh ti lo. Nain, India nih a zuarh peng thotho.
Steinberg idea uar um ngai: Kawlram chung i Western diplomatic zung vialte khi chuak dih hna sehlaw, a thli tein Western ram pakhatkhat tal nih dohthleng phu pawl hi bawm hna sehlaw cu teinak cu a um ko lai, a ti.
Raap sinah hriamnam an zuarh ti lo, hriamnam chuah kho ti lo dingin Western ram pawl nih an phihkhar khawh ahcun, dohthlennak nih teinak an hmu lai tinak cu si lo nain, tampi a bawmh hna bantuk cu si ko lai.
Steinberg nihcun careltu lungpem dingin “ceunak” a von pek bantuk khi si hnga. “Western ram pakhatkhat nih Kawlram a bawmh khawhnak dingah ho liang cungah dah a um?” timi ah. Anih lam nihcun NUG nih tuah uh, a ti bak lo mu.
NUG liang cungah a um. Sandah piah lio hrawngah khan cun UN GS zong phone in ka chawnh lai i ralkap pawl cu drone in kan phomh hna lai i kan hrilh dih colh hna lai ti phun a rak chimtu hna an rak um kha mu atu NUG vuanci lakah khin.
Mah tluk a ti kho ding tehna an um ko ahcun, Western rampi pakhat sinah “pressure” pek si loin a nawl in nawl, a cawk in cawk, a thlen in thlen awk khi si hnga. Nain, NUG Foreign Minister nih, naite ah, “Biden pressure ka pek lai” a tongh.
NUG pawl an cawlcangh khawh i, Western rampi pakhatkhat maw siloah democratic ramkomh phu maw tbk nih a thli in dohthlengtu pawl bawmhnak pe kho ding tiangin game (phe kah) an thiam ahcun teinak lam a awng vuaimai ko lai.
Steinberg nihcun ramzamtaak cozah (exile government) voi hnih tiang a ser balmi ram cu vawleicung ah Kawlram lawng a si e tiah a ti. Tikah, tutan hi cu an donghnak ramzaamtak cozah an ser siseh law ti cu duhpiak ngai an si, ti si ko.
Na rel thanuamhnak ah NUG nihkhan ကဗျာဆရာ pate khi Defense Minister ah rak khanh loin pamhcak Pan Pan kha rak khanh hna seh law…. zeidah lawh lai? Pan Pan nihkhan strategist silole a guru ah a von ka hman chinchin ahcun, kum 2 nan rak phan hnga lo a. Tu lam cu Pan Pan zong a mipamh hmual ngei ti lo. ကဗျာဆရာ pate zong cu a minte hrim khi dawh hrokual lo tak Zi Mun ti maw si khi! Salai C Alaxender